مطالعة آلودگی رسوبات جنوب شرق تهران به عناصر سمی با استفاده از روش تحلیل مؤلفه های اصلی و تعیین شاخص آلودگی

در این پژوهش منطقة جنوب شرق تهران از دیدگاه زیست محیطی مورد بررسی قرار گرفته. بر همین اساس تعداد 31 نمونه رسوب آبراهه ای از عمق 10 تا 15 سانتیمتری منتهی الیه کف آبراهه ها برداشت و تحت تجزیه وتحلیل طیف سنج نشری نوری به همراه پلاسمای جفتیده القایی قرار گرفت. عناصر سمی مورد مطالعه عبارتند از: نقره، آرسنیک، کادمیوم، نیکل، مس، کروم، آنتیموان، سرب و روی. همچنین برای تعیین کانی شناسی، نمونه ها تحت تجزیه وتحلیل تفریق اشعه ایکس قرار گرفتند. کانی های رسی موجود در نمونه های رسوب عبارتند از :کلینوکلر، ورمیکولیت، دیکتیت، مونت موریلونیت، ایلیت و کائولینیت. کانی های غیررسی نیز شامل کانی های کلسیت، کوارتز و دولومیت به عنوان کانی های اصلی و آلبیت و موسکویت به عنوان کانی های فرعی است. نتایج به دست آمده از اندیس تجمع زمین مبین آنست که رسوبات منطقه، بی نهایت آلوده نسبت به عناصر آنتیموان و نقره، شدیداً آلوده نسبت به عناصر آرسنیک، کادمیوم، روی و مس، بی نهایت تا شدیداً آلوده نسبت به عنصر سرب، آلودگی شدید تا متوسط نسبت به عنصر کروم و غیر آلوده تا کمی آلوده نسبت به عنصر نیکل هستند. اعمال روش تحلیل مؤلفه های اصلی بر داده ها موجب شد تا تعداد 9 مؤلفة اصلی برای داده ها تعیین شود، که 3 مؤلفة اول با بیش از 70% تغییرپذیری، جامعه آماری را توجیه می کنند. به نظر می رسد مؤلفه اوّل (نقره، سرب، روی ومس) در ارتباط با معدن متروکه سرب و محتوی رس باشد. مؤلفه دوم (نیکل و آنتیموان) هم در ارتباط با محتوی ماده آلی و ظرفیت تبادل کاتیونی و مؤلفه سوم (ارسنیک و کروم) هم در مرتبط با کارخانة سیمان است.